درمان آرتروز لگن
زمانی که واژه آرتروزرا می شونید نا خودآگاه تصور می کنید این عارضه تنها برای افراد مسن اتفاق می افتد، اما ساییدگی مفاصل می تواند در هر دوره سنی برای افراد اتفاق افتد.
اما ما اغلب ساییدگی مفصل زانو و یا آتروز زانو را بیشتر شنیده ایم. بهتر است بدانید روند ساییدگی مفصل در تمامی مفصل ها به مانند یکدیگر است و تنها در نامگذاری با یکدیگر متفاوت هستند.
اگر به تازگی به درد های ناحیه لگن دچار شده اید و با مراجعه به پزشک تشخیص آرتروز لگن را دریافت کرده اید، خواندن این نوشتار می تواند شما را بیشتر با این عارضه آشنا کند.
آرتروز یکی از شایع ترین بیماری های ارتوپدی است. زمانی که غضروف بین مفصلی ساییده می شود و از بین می رود که منجر به درد و سفتی خواهد شد.
توضیحی مختصر در باب مفاصل لگن
مفاصلی که در بدن وجود دارد در واقع حکم لولا را دارند، به این منظور که دو استخوان به وسیله وجود غضروف ها امکان حرکت خواهند داشت. مفصل ران نیز همین نقش را برای حرکت استخوان ران در محل لگن ایفا می کند.
این دو استخوان به طوری شکل گرفته اند که مانند یک حفره و یک گوی داخل هم قرار می گیرند. بین این دو استخوان را غضروفی پوشانده است تا حرکت را آسان تر شده و استخوان لگن و ران به یکدیگر ساییده نشود.
غضروف ها لایه های شفاف و نرمی هستند که بین دو سر استخوان های مفاصل وجود دارند. این ماده ممکن است بر اثر افزایش سن تحلیل رفته و از حجم آن کاسته شد و در مواقعی نیز با تغییر خاصیت خود و سفت شدن می تواند مشکلات مفصلی را ایجاد کند که نتیجه آن دردهای مفصلی و خشک شدن حرکات آن است. روندی که در علم پزشکی ساییدگی یا آرتروز مفصل نامیده می شود.
علت بروز آرتروز لگن
علاوه بر افزایش سن که در بالا به آن اشاره شد، عواملی چون انجام فعالیت های سنگین و یا افزایش وزن می تواند موجب تحلیل غضروف بین مفاصل و ساییدگی بین دو استخوان شود.
دقت داشته باشید برای افرادی که در سنین بالا به این عارضه مبتلا می شوند به دلیل طبیعی بودن ساییدگی مفاصل در سنین بالا نمی توان واژه بیماری برای آن اطلاق کرد. اما برای افراد جوانی که به این عارضه دچار می شوند، این آسیب مفصلی حکم بیماری خواهد داشت. البته این به این معنا نیست که افراد در سنین بالا نباید در پی درمان باشند، بلکه به این منظور است که این عارضه برای آن ها طبیعی بوده است.
لازم به ذکر است میزان شیوع این عارضه بین بانوان بیش از مردان به چشم می خورد.
” استئوآرتریت ” نام بیماری است که به آرتروز لگن اطلاق می شود. این نکته حائز اهمیت است که در برخی افراد علت ابتلا به این عارضه دلیل ژنتیکی داشته و آن ها دارای سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز لگن هستند.
در ادامه به علل دیگر ابتلا به آرتروز لگن می پردازیم:
دیسپلازی مفصل ران
این عارضه که اغلب در بانوان دیده می شود به این علت است که حفره ران یا حفره ” استابولوم ” فضای کافی برای قرار گیری استخوان ران را نداشته و در اصلاح گودی کوچکی دارد. این امر موجب می شود مفصل نتواند تعادل و تحمل وزن را داشته باشد، بنابراین با ایجاد فشار نا متوازن به مفصل موجب آرتروز یا ساییدگی مفصل می شود.
ایمپینجمنت
این عارضه در واقع نوعی اختلال مادر زادی است که به علت عدم قرارگیری صحیح استخوان ران در حفره لگن فرد نمی تواند به راحتی حرکت کند. در این حالت استابولوم به لبه های استخوان گیر خواهد کرد. این مورد نیز ساییدگی مفصل را در پی خواهد داشت.
نکروز یا سیاهی سر استخوان ران
زمانی که استخوان ران دچار نکروز می شود تغییر حالت داده و مقداری نرم خواهد شد. در این حالت با راه رفتن سر استخوان ران در طولانی مدت تغییر شکل می دهد. نکروز نیز می تواند با ایجاد عدم هماهنگی و یکنواختی حرکت مفصل موجب بروز آرتروز لگن شود.
شکستن استخوان ران
هنگامی که فرد بر اثر سانحه و یا زمین خوردن به شکستگی استخوان ران مبتلا می شود، به علت ایجاد ناهمواری سر استخوان ساییگی این دو استخوان با یکدیگر ایجاد می شود.
بروز عفونت در مفصل ران
عفونت نیز از دیگر عوامل آتروز لگن به شمار می آید در این حالت نیز بروز عفونت می تواند موجب ساییگی استخوان و از بین رفتن مفصل شود.
از علائم آرتروز لگن
گاهی شما با احساس خشکی در راه رفتن تصور می کنید که مفصل لگن دچار آرتروز شده است. بهتر است قدری دیر تر به این تشخیص برسید. در ادامه علائم آرتروز لگن را می خوانید:
- احساس خشکی در قسمت مفصل ران از جمله علائم مهم این عارضه است، اما تمام آن نیست. این علامت در اغلب مواقع صبح ها شدت یافته و در طی روز کمتر می شود.
- احساس درد و شدت یافتن آن در هنگام فعالیت
- احساس درد حتی در زمان استراحت
- عدم توانی حرکت دادن مفصل و چرخاندن ران
- ضعیف شدن عضلات ران به علت عدم حرکت مفصل به خاطر ناتوانی در تحمل درد
- کاهش طول اندام تحتانی بدن
- بروز راه رفتن به شکل لنگان به علت درد، ضعف لگن، کوتاهی اندام و یا محدودیت در حرکت دادن مفصل
درمان آرتروز لگن
درمان آرتروز لگن براساس شرایط بیمار مشخص می گردد. در صورتی که بیماری در مراحل ابتدایی باشد درمان به صورت محافظه کارانه خواهد بود. درمان های مقدماتی یا محافظه کارانه به صورت انجام فعالیت های ورزشی و انجام حرکات کششی یا فیزیوتراپی خواهد بود، اما در صورتی که بیماری در مراحل پیشرفته باشد درمان تهاجمی و به صورت جراحی تعویض مفصل خواهد بود. تمامی این نوع درمان ها تنها به منظور کاهش درد و بهبود وضعیت بیمار است.
در صورتی که بیماری با پیشرفت همراه باشد علائم بیماری در فرد تشدید یافته و میزان درد و ساییدگی غضروف نیز بیشتر خواهد شد . زمانی که بیماری تشخیص داده شود می توان از پیشرفت بیماری پیشگیری نمود و سالیان طولانی با درمان های مقدماتی یا غیرتهاجمی به فکر بهبود بیماری بود و از شدت پیشرفت کاست و از انجام درمان های تهاجمی جلوگیری کرد .
چگونگی درمان آرتروز لگن
برگشت مفصل آسیب دیده به شکل قبل غیر ممکن است، به این معنا که مفصل ساییده شده را نمی توان به وضعیت قبلی خود برگرداند. بنابراین هدف درمان این عارضه کاهش درد بیمار است. برای این هدف ممکن است جراح از درمان های غیر جراحی و یا انجام عمل جراحی استفاده کند.
درمان های غیر تهاجمی یا مقدماتی
دارو درمانی
درد یکی از بارزترین علائم این بیماری خواهد بود و اولین گزینه به منظور شروع درمان کنترل درد در این بیماران است . در صورتی که بیماری در مراحل ابتدایی باشد و درد بیمار شدت نیافته باشد با استفاده از مصرف قرص های مسکن می توان به کاهش درد کمک نمود .
اما زمانی که میزان درد در بیماران آتروز لگن شدت بیشتری داشته باشد، پزشک به منظور کاهش درد داروهای مخصوص این بیماری را تجویز خواهد نمود .
در نهایت باید گفت در صورت داشتن هر گونه علائم به متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید و از مصرف خودسرانه داروها بپرهیزید زیرا مصرف برخی داروها نه تنها موجب درمان نخواهد شد بلکه ممکن است در روند درمان بیمار تاثیر منفی بگذارد .
تمرینات فیزیکی
با توجه به شرایط فرد انجام برخی تمرینات فیزیکی و ورزشی تحت نظر متخصص ارتوپدی می تواند در روند بهبود درمان تاثیر بسزایی داشته باشد . برخی از فعالیت های ورزشی اعم از: یوگا، دوچرخه سواری ثابت، شنا و … می باشد .
تغییر سبک زندگی
عوامل زیادی می توان موجب ابتلا به بیماری آرتروز لگن شود . یکی از عوامل موثر سبک زندگی افراد است . تغییر در شیوه زندگی در روند درمان موثر است . در این مواقع بهتر است افراد در صورت دارای اضافه وزن هستند و به انجام فعالیت های غیر ضروری می پردازند و از انجام فعالیت های ورزشی دوری می کنند بهتر است سبک زندگی خود را تغییر دهند .
دیگر درمان های مقدماتی اعم از:
- استراحت کردن
- کاهش اضافه وزن
- استفاده از کمپرس آب سرد در مواقعی که مفصل متورم است
- استفاده از کمپرس آب گرم در زمان سفتی مفصل
- انجام تمرینات ورزشی تحت نظر متخصص ارتوپدی
- انجام فیزیوتراپی
درمان جراحی
در صورتی که درمان های مقدماتی را به درستی انجام دهید، درمان های تهاجمی مدت ها به تعویق افتد اما در زمانی که علائم بیماری با انجام درمان های غیر تهاجمی بهبود نیابد در این زمان انجام جراحی به منظور کاهش علائم فرد ضروری است .
جراحی مفصل لگن
اگر دارو درمانی و یا انجام برخی فعالیت های مکانیکی نتواند بیمار را بهبود بخشد، پزشک مجبور به انجام جراحی برای تسکین درد بیمار خواهد شد.
تعویض مفصل لگن، دومین جراحی شایع در میان جراحی های تعویض مفصل می باشد. بسیاری از افراد از آرتریت لگن و ران رنج می برند، اما زمان دقیق و مناسب انجام این جراحی را نمی دانند. در جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل جدید که اصطلاحا پروتز نام دارد، جایگزین مفصل قدیمی و آسیب دیده خواهد شد. این شیوه جراحی، به تسکین درد ناشی از آرتریت و آرتروز کمک می کند.
اگر میزان آسیب به مفصل لگن محدود باشد و تنها قسمتی از استخوان ران و لگن را درگیر کرده باشد، می توان از جراحی ” استئوتومی ” استفاده کرد. در این جراحی قسمت های که ایجاد ساییدگی می کند برش داده شده و سپس استخوان را در محل مناسب پلاک و یا پیچ می کنند. بنابریان فشار به مفصل متعادل شده و درد های بیمار تسکین می یابد.
اما در صورتی که آرتروز لگن شدت یافته باشد جراح اقدام به تعویض مفصل خواهد کرد. در این جراحی او از مفصل مصنوعی استفاده می کند. در جراحی تعویض مفصل ران حفره لگن و سر استخوان ران نیز تعویض خواهد شد.
کلام آخر
پیشگیری بهتر از درمان است. بهتر است قبل از آنکه به فکر درمان باشید از ابتلا به بیماری آرتروز لگن پیشگیری نمایید و تغییری در سبک زندگی خود داشته باشید. در این قسمت به عواملی که در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر است می پردازیم که عبارت است از:
- کنترل وزن
- انجام فعالیت های ورزشی
- پیشگیری از آسیب دیدگی مفصل
- و …
اگر به تازگی با درد های مفصلی مواجه شده اید بهتر است قبل از پیشرفت آسیب مفاصل به پزشک مراجعه کنید. شما می توانید با مراجعه به متخصص ارتوپدی و با معاینه و آزمایشات تشخیصی روند ساییدگی مفاصل را ارزیابی کرده و برای پیشگیری یا درمان اقدام کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به متخصص ارتوپدی خوب در شیراز مراجعه نمایید .
