آرتریت عفونی لگن
آرتریت عفونی لگن ناشایع است. این بیماری اکثرا در کودکان و غالبا ثانویه به استئومیلیت انتهای فوقانی استخوان ران روی می دهد. ویژگی های بالینی آن مانند آرتریت عفونی در سایر مفاصل است اما برخی ویژگی های آن در شیرخواران به توجه ویژه نیاز دارد.
آسیب شناسی آرتریت عفونی لگن
ارگانیسم های عامل عفونت (معمولا استافیلوکوک یا استرپتوکوک) ممکن است از طریق جریان خون یا از یک کانون استئومیلیت استخوان ران در مجاورت آن به مفصل راه یابند. به ندرت یک زخم نافذ ممکن است عامل ایجاد این عفونت باشد. در نوزادان ممکن است عامل این عفونت از راه ناف وارد شود. در این عفونت، واکنش التهابی شدید و حاد در بافت های مفصل همراه با تجمع مایع کدر یا چرکی در مفصل دیده می شود. در موارد با پیش آگهی مطلوب ممکن است بیماری با بازگشت مفصل به حالت طبیعی بهبود یابد اما غالبا مفصل به طور دائمی آسیب می بیند یا تخریب می شود و در کودکان سنین بالاتر یا بالغين ممكن است آنکیلوز استخوانی روی دهد.
در شیرخواران، آنکیلوز استخوانی روی نمی دهد زیرا سر استخوان ران و استابولوم تقریبا کاملا از غضروف تشکیل شده، اما در این بیماران ممکن است تخریب کامل سر استخوان ران که در حال تکامل است و دررفتگی ثانویه مفصل هیپ رخ دهد (دررفتگی پاتولوژیک) (بیماری نام اسمیت ). به علت تخریب غضروف رشد فوقانی استخوان ران، ممکن است استخوان ران کوتاه باقی بماند. اگر دررفتگی مفصل ران نیز روی دهد و استخوان ران به سمت بالا ليز بخورد، کوتاهی استخوان ران شدیدتر شده، در زمان بلوغ، تفاوت طول اندام ها ممکن است قابل توجه گردد .
یافته های بالینی آرتریت عفونی لگن
یافته های بالینی در شیرخواران و بیماران سنین بالاتر چنان متفاوتند که باید جداگانه شرح داده شوند.
آرتریت عفونی شیرخواران
این عفونت در اولین سال زندگی آغاز می شود. غالبا یک کانون عفونی قابل شناسایی در نقطه ای دیگر از بدن وجود دارد (مثلا عفونت بند ناف) اما ممکن است علائم اندکی ایجاد کرده باشد، سپس کودک دچار تب و بی حالی می شود
در معاینه بالینی در ابتدا همیشه مشخص نیست که منشأ مشکل کودک، مفصل هیپ است. اما در معاینه دقیق بیمار، افزایش ضخامت در ناحیه مفصل لگن و محدودیت حرکات این مفصل مشاهده می شود و کودک را بی قرار می سازد. گاهی یک آبسه در ناحیه کشاله ران یا باسن سرباز می کند.
تصویربرداری
در مراحل اولیه عفونت هيج تغییری در عکس ساده رادیوگرافی مشاهده نمی شود اما سونوگرافی ممکن است اتساع مفصل لگن به علت تجمع مایع را نشان دهد. اگر عفونت تا مرحله ای پیشرفت کند که اپی فیز سر استخوان ران را تخریب نماید، همه استخوان سازی سر استخوان ران ظاهر نخواهد شد (در حالت طبیعی این هسته باید قبل از یک سالگی ظاهر شود). در این موارد، در رادیوگرافی های بعدی ممکن است دررفتگی تدریجی مفصل لگن نیز دیده شود. دررفتگی “پاتولوژیک” با طبیعی بودن شکل سقف حفره استابولوم و نبود اپی فیز سر استخوان ران از دررفتگی مادرزادی افتراق داده می شود. در اسکن رادیوایزوتوپ، افزایش بازجذب در ناحیه مفصل هیپ مشاهده می شود.
آرتریت عفونی در کودکان سنین بالاتر و بالغين
این عفونت با بروز درد ناحیه مفصل لگن که با تحمل وزن بدتر می شود. امتناع از راه رفتن و لنگش شدید به صورت حاد یا تحت حاد آغاز می شود. علائم عمومی عفونت و تب نیز وجود دارد. در معاینه بالینی ممكن است تا حدودی پُری ناحیه اطراف مفصل لگن به علت تورم مفصل دیده شود. تمام حرکات مفصل هیپ به شدت محدود شده است و در صورت اِعمال نیرو، توأم با درد می باشد.
تصویربرداری
در مراحل اولیه بیماری در عکس ساده رادیوگرافی هیچ تغییری مشاهده نمی شود، اما اولتراسوند ممکن است وجود مایع درون مفصل را نشان دهد، شواهد استئومیلیت ممكن است در متافيز فوقانی استخوان ران دیده شود. در مراحل بعدی، اگر عفونت ادامه یابد، استخوان اطراف مفصل دچار کاهش تراکم شده، فضای غضروف مفصلی کاهش می یابد که نشان دهنده تخریب غضروف مفصلی می باشد. در نهایت ممکن است آنکیلوز استخوانی مفصل روی دهد.
در اسکن رادیو ایزوتوپ استخوان، افزایش بازجذب در ناحیه لگن دیده می شود.
بررسی ها
روش های بررسی در موارد مشکوک به آرتریت عفونی در دوره شیرخوارگی و سنین بالاتر مشابه است. افزایش تعداد گویچه های سفید دارای هسته چند شکلی (PMN) و افزایش CRP و ESR دیده می شود. از بیمار کشت خون تهیه می شود و اگر در سونوگرافی از مفصل هیپ، تجمع مایع در مفصل ديده شد، باید به فوریت مایع آسپیره شود و پس از شناسایی ارگانیسم عامل بیماری، حساسیت آن نسبت به آنتی بیوتیک ها تعیین گردد.
درمان آرتریت عفونی لگن
درمان آرتریت عفونی لگن با تجویز آنتی بیوتیک مناسب است که ابتدا از سفالوسپورین های وسیع الطیف به صورت داخل وریدی استفاده می شود و سپس برحسب عامل ایجاد عفونت، نوع آنتی بیوتیک تغییر می یابد. جهت بهبود درناژ مفصل و شستشوی مفصل با سالين، انجام آرتروتومی نسبت به آسپیراسیون روزانه ارجح است. این روش باعث جلوگیری از ایجاد چسبندگی داخل مفصلی و مزمن شدن عفونت می شود. بهترین روش برای اطمینان از استراحت مفصل و بهبود اسپاسم عضلانی، استفاده از کشش وزنی از طریق نوار چسبنده پوستی است که در ناحیه ساق پا اِعمال می شود. پس از بهبود عفونت، بیمار به انجام حرکات فعال تشویق می شود
دررفتگی پاتولوژیک در آرتریت عفونی شیرخواران، همراه با تخریب کامل اپی فیز فوقانی استخوان ران: برای درمان قطعی این وضیعت نادر اما زمین گیر کننده تا زمان بلوغ باید صبر نمود. هدف از درمان در دوره ی کودکی، جلوگیری از دررفتگی پیشرونده ی استخوان ران به سمت بالا و به حداقل رساندن کوتاهی اندام است. پس از درمان عفونت، جهت افزایش عمق حفره ی استابولوم باید عمل جراحی انجام گیرد. در این عمل جراحی، انتهای فوقانی استخوان ران درون حفره ی استابولوم قرار داده می شود و در صورت لزوم یک تکه از استخوان ایلیوم به صورت طبقه ای بالای آن قرار داده می شود . در دوره ی بلوغ، هنگامی که استخوان ها تقریبا به حد تکامل خود رسیده اند، اگر مفصل هیپ دردناک است، ممکن است انجام آرترودز توصیه شود. اگر مفصل هیپ به صورت خود به خودی دچار فیوژن شود و فیوژن در وضعیت عملکردی خوبی باشد، این وضعیت قابل قبول است .
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به متخصص ارتوپدی خوب در شیراز مراجعه نمایید .
